Er zijn klassiekers en er zijn klassiekers. Ik denk bij een klassieker al gauw aan dikke, stoffige boeken uit een ver verleden, klassiek geworden door de bijna-onleesbaarheid voor eenvoudige stervelingen. Maar onlangs werd gelukkig het tegendeel bewezen. Ik heb namelijk De postbode belt altijd tweemaal gelezen van James M. Cain. Dit boek is misschien beter bekend onder de oorspronkelijke titel The postman always rings twice. Dit boek is overigens meerdere keren verfilmd (volgens de achterkant onder andere met Jack Nicholson en Jessica Lange). Ik kan mij niet herinneren of ik ooit een film van dit boek gezien heb, maar ik kan mij volledig voorstellen dat dit verhaal roept om een verfilming!

Het exemplaar dat ik heb gelezen, heb ik geleend bij mijn plaatselijke openbare bibliotheek. Uit de informatie aan de binnenkant maakte ik op dat het hier gaat om een Nederlandse vertaling uit 1974. Dit vond ik wel passend bij de enigszins vergeelde pagina’s, maar later bleek dat het hier ging om een editie uit 2008. Maar door het verkleurde papier, het heerlijk grote lettertype en met name de stijl van het boek (en de vertaling) waande ik mij terug in de tijd.

Het boek is gepubliceerd in 1934 en was het debuut van deze schrijver. Naar wat ik over hem gelezen heb, heeft Cain nog veel andere verhalen geschreven, maar is het succes van zijn debuut onovertroffen gebleven. Overigens kwam ik tegen dat in sommige Amerikaanse staten het boek destijds niet uitgegeven mocht worden, vanwege het enigszins perverse karakter. Daar kunnen we ons in Nederland, in de tegenwoordige tijd, toch niets meer bij voorstellen? Daarmee wil ik niet gezegd hebben dat in het boek geen suggestie van hitsigheid is verwerkt en enige expliciet gewelddadige en erotische scenes. De fatale liefde die de verteller heeft opgevat voor de getrouwde Cora is de rode draad in het verhaal.  Eerlijk gezegd kreeg ik pas bijna aan het einde van het boek door waarom en wanneer het verhaal door de hoofdpersoon Frank wordt verteld. Ik werd volledig meegezogen in het verhaal. De afwezigheid van overbodige franje, zowel in de staccato stijl van de schrijver als in de manier waarop het verhaal wordt verteld, maakt dit rauwe verhaal tot een indrukmakend, broeierig geheel.

Hoewel de meeste boeken van Erle Stanley Gardner over Perry Mason uit een latere periode stammen (meer richting jaren 50 en volgend), kon ik tijdens het lezen de vergelijk met boekjes uit de Perry-Mason collectie niet onderdrukken. Perry Mason is een spitsvondige advocaat die menig aangeklaagde in een moordzaak tot ieders tevredenheid (behalve die van het Openbaar Ministerie) heeft bijgestaan. En zijn talenten komen natuurlijk alleen tot hun recht met de ondersteuning van de immer adequate en onberispelijke Della Street, een karakter dat het stereotype beeld van een secretaresse in de jaren 50-60 verre overstijgt.

Nu wil ik de verwikkelingen van Perry Mason en Della Street zeker niet het predicaat literatuur geven, maar het is wel heerlijk leesvoer voor de periodes dat je je niet per se met schrijfstijl, taalgebruik en literaire kunstjes wil bezighouden. Als jong meisje voelde ik al dat ik liever Perry Mason dan Della Street wilde zijn, maar “Della” heeft er wel voor gezorgd dat ik ooit een cursus stenografie heb gevolgd. Ik vraag mij af of iemand jonger dan 30 tegenwoordig überhaupt nog weet wat steno is 🙂

Hoewel De postbode belt altijd tweemaal qua inhoud ingedeeld kan worden in de categorie  spannende misdaadverhalen, vind ik dat het veel meer in zich heeft. Een knappe prestatie van de schrijver en het (her)lezen zeker waard.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo