Het kon uiteindelijk niet uitblijven. Niet elk boek dat ik lees in het kader van de boekbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur kan natuurlijk net zo’n onvergetelijke indruk maken als Jouw gezicht zal het laatste zijn of Van dode mannen win je niet. Voor vandaag staat op de planning de meest recente roman van Yvonne Keuls: Koningin van de nacht (Anthos Amsterdam). En eerlijk is eerlijk, het is een goed geschreven boek, knap gesitueerd in een historisch beladen periode. En toch.

In de voorbereiding op dit blog heb ik geworsteld met de vraag hoe ik zo goed mogelijk kan aangeven welke indruk dit boek op mij maakt. Een worsteling, omdat ik mij een beetje beschaamd voel om te zeggen dat ik niet onder de indruk ben van een verhaal waarin de Tweede Wereldoorlog en de uitzonderlijke positie van joden in die periode een centrale rol innemen. Het voelt bijna niet politiek correct. Zonder ook maar iets af te willen doen aan de verschrikkingen die hebben plaatsgevonden, overheerst bij mij na het lezen van Koningin van de nacht de mening dat dit het zoveelste verhaal van een joods gezin in die periode is.

De invalshoek van het boek is overigens wel verfrissend. In het gezin Maandag is muziek een zo belangrijk ingrediënt dat met name vader Daniël totaal niet bezig is met zijn jood-zijn. Zonder merkbare gêne koopt hij papieren waaruit zou moeten blijken dat hij geen jood is. In combinatie met zijn gemengde huwelijk moet dit voldoende zijn om hem onschendbaar bezig te laten zijn in zijn wereld. In zijn wereld is één taal voldoende en dat is de taal van muziek. 

Hier moest ik terugdenken aan de prachtige monoloog Kaddisj voor een niet geboren kind van Imre Kertész. Daarin vertelt de hoofdpersoon over zijn verbijstering dat hij enkel en alleen door het opplakken van een gele ster, tot één en dezelfde bevolkingsgroep wordt gerekend met personen waarmee hij in zijn dagelijks leven totaal geen contact of connectie had.

In Koningin van de nacht komen de schrijverskwaliteiten van Yvonne Keuls direct naar voren door de treffende manier waarop zij vanuit het perspectief van Daan, het 7-jarige hoofdpersoontje, de gebeurtenissen weet te beschrijven. Daan is echt een kind van die tijd, met wetenschap van wat er om hem heen gebeurt maar ook met behoefte om lekker met zijn vriendjes buiten te spelen. Sporadisch zie je dat toch ook vader Daniël begrijpt dat hij de realiteit niet altijd kan ontlopen, bijvoorbeeld het overlijden van zijn vrouw, het opgroeien van zijn dochter en zijn bijzondere vriendschap met een duitse officier.

De manier van samenleven in het “gezin” Maandag, de wijze van onderlinge communicatie, de zich ontwikkelende onderhandelingen met de buurman, de onderhuidse spanningen, de persoonlijke tragedies, de voelbare liefde van een vader voor zijn kinderen. Allemaal elementen die deze roman tot een evenwichtig boek maken. Misschien had ik vooraf de lat voor een ervaren schrijfster als Yvonne Keuls wel erg hoog gelegd en zou mijn oordeel milder zijn geweest als deze roman door een debutant geschreven was. Op onderdelen heb ik echt genoten van de sfeerimpressies en de (soms stilzwijgende) conversaties. En ook al plaats ik het niet op nummer 1 van mijn toptitels, ik heb zeker geen spijt van de geïnvesteerde leestijd.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

PS Ik ben erg benieuwd wat mijn mede-bloggers schrijven over dit boek. Wil jij dat ook weten? Klik dan HIER.