Bij het woord “Schoppenvrouw” denk ik onmiddellijk aan een speelkaart. En als het dan ook nog eens de titel van een roman is, dan ontkom je bijna niet aan de vraag of er een diepere betekenis zal zijn. Via google kom ik op een website over waarzeggen met kaartlezen. Daar wordt uitgelegd dat Schoppenkaarten de meest symbolische kaarten uit het deck zijn. Zij vertegenwoordigen het onbekende, het mysterieuze, maar kunnen ook de betekenis van dood, ziekte, zorgen, angst, frustraties, vijandigheid en dergelijke hebben. Voor de Schoppenvrouw wordt nog extra genoemd dat zij hatelijk is, kattig, misleidend. Een intrigerende dame dus.

Met deze informatie in het achterhoofd, was ik inmiddels behoorlijk nieuwsgierig naar de inhoud van de roman van Mensje van Keulen die de titel Schoppenvrouw draagt (Atlas Contact). De hoofdpersoon is Paula, echtgenote van Oscar (de ogenschijnlijk onberispelijke notaris), moeder van tienerdochter Emmy. Zonder deze kwalificaties is Paula niemand. Zij ontleent al sinds haar jeugd haar identiteit aan haar relaties met anderen. Door een schokkend voorval in het heden waarbij dochter Emmy is betrokken, moet Paula terugdenken aan een voorspelling die de sinistere dr Adami haar ooit heeft gedaan. Zij “kent” deze dokter casu quo waarzegger uit de periode dat zij Charlie als klasgenootje en vriendinnetje had. En via Charlie maakt zij ook nog kennis met haar broer Tobias.

Charlie en Tobias zijn gewend om van hot naar her te verhuizen door het werk van hun vader. Hun moeder heeft een zwakke gezondheid en dat maakt dat zij vooral buiten beeld blijft. Zij wordt behandeld door de vertrouwenspersoon dr Adami. Als het gezin plotsklaps weer naar het buitenland vertrekt, probeert Paula via dr Adami het adres van Charlie te achterhalen. Tevergeefs, dr Adami laat zich daartoe niet verleiden. Hij laat zich wel verleiden om de kaart te leggen voor Paula en hij voorspelt haar weinig goeds als zij ooit kinderen zou krijgen.

In het contact tussen Charlie, Tobias en Paula zit een bepaalde, mooi omschreven, lethargische spanning. Door deze spanning moest ik even terugdenken aan de bijzondere vriendschap tussen Elly en Jenny Penny in de aparte roman Toen god een konijn was van Sarah Winman (Orlando). Elly groeit op in een gezin waarbij de ouders opvallen door afwezigheid, met een lesbische tante, een Joodse buurman en nog wat meer bijzondere figuren. Jenny Penny wordt haar vriendinnetje, maar ook bij Jenny thuis is niet alles helemaal volgens de `standaard`. Door de manier waarop de schrijfster invulling geeft aan die achtergrond en aan de verdere setting van het verhaal, kreeg ik zeker sympathie voor Jenny Penny en Elly. Als de ouders van Elly besluiten om te verhuizen, komt de vriendschap abrupt aan een eind. Later krijgen Elly en Jenny opnieuw contact met elkaar. Toen god een konijn was is een boek dat al intrigeert door de titel, maar los daarvan is het zeker ook het lezen waard. Er komen meerdere thema´s op eigen wijze aan bod. Waar het mij hier om gaat, is in de periode dat Elly en Jenny nog jong zijn, er sprake is van een bepaalde onbevangenheid in hun contact. Dat lijkt ook even het geval in de relatie tussen de jonge Paula, Charlie en Tobias, maar daarin merk je toch ook al de broeierige situatie van de pubertijd.

Paula zelf heeft overigens een enigszins bijzondere moeder. De manier waarop moeder en dochter met elkaar omgaan, lijkt op de relatie tussen moeder en dochter Seije in Het leek stiller dan het was van Eva Kelder (Meulenhoff). Je merkt een spanning, een elkaar met alle geweld willen vermijden maar tegelijkertijd de aantrekkingskracht die er toch vaak tussen een moeder en een kind bestaat. Leven en laten leven blijft toch in al deze boeken, maar met name ook in het werkelijke leven een uitermate belangrijk motto.

Via de voorspelling van de waarzegger met de Schoppenvrouwkaart komt Paula weer terug in het heden. Als Paula in het heden op zoek gaat naar dr Adami om hem te confronteren met de gevolgen van zijn voorspellingen, loopt het uit de hand. Op dezelfde manier als het ook uit de hand is gelopen op het moment dat dochter Emmy voor een project bij oudere mensen over de vloer komt. De appel blijkt niet ver van de boom te vallen. Moeder en dochter hebben allebei, weliswaar los van elkaar en in een andere periode, een moment van verstandsverbijstering. In die toestand is het verschil tussen een duwtje of meer voor hen niet goed invoelbaar. Zowel Paula als Emmy (gesteund door Oscar) reageert na zo’n gebeurtenis redelijk laconiek. Het lijkt of de impact van hun handelen niet tot hen doordringt.

Het “misleidende” dat bij het karakter van een Schoppenvrouw hoort, is absoluut van toepassing op Paula. Zij komt op mij over als een berekenende vrouw, die zich geen rekenschap geeft van de invloed van haar handelen op de levens van anderen. Hoe eerlijk zij altijd is over haar verleden, de vader van haar kind, haar wensen en verlangens, is de vraag die omfloerst wordt beantwoord. Dat geeft het geheel een donker randje. Ik vond het verrassend hoe Mensje van Keulen de twee verhaallijnen aan elkaar wist te knopen. Schoppenvrouw is een goed geschreven, prettig leesbare roman. Het telt minder dan 140 bladzijden, ik moest mijzelf af en toe dwingen om niet al te snel er doorheen te schieten. Het was een prima leeservaring, maar eerlijk gezegd had ik meer van dit boekje verwacht. Misschien dat ik de diepere lagen van de schrijfster over het hoofd zie. Dus als jij daarover ideeën hebt, laat het vooral even hier of op mijn facebookpagina weten 🙂

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Schoppenvrouw mocht ik lezen in het kader van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. De mening van mijn medebloggers vind je HIER. Mijn dank gaat uit naar Atlas Contact voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar.