Héél, héél lang geleden werkte ik tijdens de zomervakanties in de kampwinkel op het kampeerterrein van mijn oom op Schiermonnikoog. In die kampwinkel verkochten we douchemunten, tentharingen, snoep en wat basisbenodigdheden, sorteerden we de post voor de gasten en boden we de kampeerders de mogelijkheid om de koelelementen voor koelboxen weer in te vriezen. Een fantastisch leuke tijd. En natuurlijk verkochten we ook ansichtkaarten en stond er een rek vol met Bouquetreeksboekjes en doktersromannetjes. Je weet wel, van die verhaaltjes die zich volgens een redelijk voorspelbaar stramien afspelen in de medische wereld, met een romantische en relationele insteek, waarvan je vooraf al weet wat er gaat gebeuren, maar waarmee je toch even een paar uurtjes opperste ontspanning kunt beleven.

Onlangs vroeg ik mij af of er naast het genre doktersromannetjes wellicht ook het genre hotelromannetjes bestaat. Ik las namelijk, redelijk bij toeval, in korte tijd een aantal boeken waarin een hotel de bepalende achtergrond voor het verhaal is. Ik las Hotel Claremont (Uitgeverij Karmijn) van Elizabeth Taylor (nee, niet de actrice) en Hotel du Lac (Uitgeverij Orlando) van Anita Brookner. Dus de vraag is nu of de verhaallijnen uit deze boeken inwisselbaar zijn. Is het bij een hotelroman gewoon een kwestie van een paar namen veranderen, wat variëren in de leeftijden van de personages en klaar is Kees?

Uiteraard (en gelukkig) is de kwestie niet zo eenvouding. Het gaat hier echt om twee verschillende romans, met elke een eigen sfeer, achtergrond en inhoud. En beide zijn het meer dan waard om gelezen te worden.

Het Hotel du Lac bevindt zich in Genève en is het hotel waarnaar Edith Hope is “verbannen”. Het is al vrij snel duidelijk dat dit is gebeurd onder druk van haar omgeving. Wat de eind-dertiger Edith, een Engelse schrijfster van romantische lectuur (zeg maar: een variatie op doktersromannetjes 🙂 ), precies heeft gedaan of meegemaakt, wordt langzaam maar zeker duidelijk. En toch is dat niet eens zo relevant in dit boek. Het is simpelweg een heerlijke leeservaring om meegezogen te worden in die verstilde sfeer in het hotel, aan het einde van het seizoen, en mee te kijken (en oordelen) over de verschillende menstypes die de gasten vertegenwoordigen. Net als in Een frisse start zet Anita Brookner hier weer een onopvallende opvallende vrouw als hoofdpersonage neer. Zij maakt van “haar vrouwen” een intrigerende mengeling van ouderwetse afhankelijkheid en emancipatoire zelfstandigheid. Ook Edith lijkt weliswaar veel te accepteren van wat haar omgeving en de omstandigheden van haar verwachten. Des te verrassender en verfrissender is het dan om te lezen hoe Edith met de situatie omgaat en welke beslissingen zij neemt.

Waar het in Hotel du Lac nog gaat om een vrouw die geacht wordt in de bloei van haar leven te zijn, gaat het in de roman van Taylor juist om de niet meer allerjongste mevrouw Palfrey. Nu zij als weduwe zichzelf moet zien te redden, zoekt zij haar heil in het Londense Hotel Claremont. Zij wordt omschreven als een rijzige vrouw met een beetje mannelijke uitstraling. In mijn hoofd nestelde zich een beeld van een combinatie van Margaret Rutherford (o.a. bekend van een aantal Miss Marple-films) en Miss Froy (gespeeld door Dame May Whitty) uit de legendarische Hitchcock-film The lady vanishes). Mevrouw Palfrey probeert zo goed en zo kwaad als het gaat, mee te draaien in het kleine wereldje van oudere dames en een enkele heer die hun dagen slijten in Hotel Claremont. Er  wordt scherp in de gaten gehouden hoe iedereen zich gedraagt en de dames en heren gaan een beetje roddelen en elkaar opstoken ook niet uit de weg. Mevrouw Palfrey had zichzelf een beetje klem gezet met verhalen over kleinzoon Desmond. Desmond komt echter maar steeds niet opdagen. Door een samenloop van omstandigheden ontmoet zij de jonge Ludo. Zij beraamt een plan om hem door te laten gaan voor haar kleinzoon. Ik vond het erg mooi en tegelijk confronterend uitgewerkt dat een vriendschap niet altijd automatisch wederkerig is. Mevrouw Palfrey raakt namelijk erg op Ludo gesteld, maar voor Ludo, hoewel hij zich voorbeeldig en geduldig gedraagt, is zij vooral een studie-object voor zijn roman-in-wording.

Ik heb in beide romans echt genoten van de verfijnde en menselijke manier waarop Taylor en Brookner de sfeer van het leven en het rondhangen in het hotel hebben neergezet, hoe zij de personages een gezicht en karakter geven, hoe de onderlinge verhoudingen af en toe worden opgeschud en opnieuw vastgesteld, hoe sommige gaten opeens onverwacht  lekker dwars uit de hoek kunnen komen is en hoe de wereld bij het ouder worden steeds kleiner wordt.

Terug naar de vraag of hotelromannetjes te vergelijken zijn met die zogeheten doktersromannetjes. Mijn conclusie is dat er deels inderdaad overeenkomsten lijken te zijn. In Hotel du Lac en Hotel Claremont zijn genoeg interessante intriges verwerkt, is er een flinke belangstelling van de dames in de heren en vice versa en vliegen de huwelijksaanzoeken je om de oren. Maar aan de overtuigende andere kant moet je hier niet persé een eind goed, al goed of “zij leefden nog lang en gelukkig” verwachten. Beide boeken schitteren in de intrigerende combinatie van scherpe analytische beschrijvingen van personages en situaties en de menselijke benadering van die personen en gebeurtenissen. En laat je vooral niet om de tuin leiden door de ogenschijnlijke rust en kalmte van de personages.

Overigens las ik ook nog Hotel Savoy van Joseph Roth (LJ Veen Klassiek). Dat hotel staat voor mijn gevoel symbool voor de toenmalige maatschappij, zo vlak na de Eerste Wereldoorlog. De gasten/bewoners staan enerzijds heel concreet in de ontwrichte samenleving van toen, anderzijds vormen zij met elkaar een eigen wereld, met eigen regels, rangen en standen. Wezenlijk anders dan de eerder genoemde romans qua stijl en inhoud, maar net zo enthousiast door mij aangeraden om te lezen. Misschien schrijf ik over het werk van Joseph Roth nog wel eens een andere blogpost.

Drie klassieke hotelvertellingen in één blogpost. Genoeg input om eens ergens in een lobby te gaan zitten met één van deze boeken?

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Mijn dank gaat uiteraard uit naar Uitgeverij Orlando voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar van Hotel du Lac.