Als mijn man een boek gaat lezen, dan slaat hij het boek open en begint te lezen. Als ík een papieren boek ga lezen, gaat aan het daadwerkelijke lezen een heel ritueel vooraf. Ik ruik aan het boek, ik voel aan het papier, ik blader er doorheen om een indruk te krijgen van indeling en lettertype en ………… ik lees de tekst op de achterkant. En precies die tekst op de achterkant zette mij bij IJstijd van Maartje Wortel in eerste instantie op het verkeerde been.

Ik verwachtte een verhaal waarin de relatie tussen de hoofdpersoon James en Marie actief zou worden neergezet. Het was daarom even omschakelen toen ik al vrij snel in het begin van deze roman doorkreeg dat de relatie met Marie inmiddels verleden tijd was. Voor mij was die omschakeling niet zo lastig, voor James des te meer. Alles wat James zegt, denkt of vertelt te hebben meegemaakt is in dit boek zeer functioneel geschreven in de tegenwoordige tijd.

Deze roman staat bol van de meest prachtige en tot nadenken stemmende oneliners. Eerlijk gezegd maakte dat mij in het begin een beetje onrustig: ik had immers toegezegd over dit boek een blogpost te schrijven en door zoveel statements had ik nog geen idee waar het in dit boek naar toe zou gaan. Het  bijna krampachtig zoeken naar de rode draad is misschien wel symptomatisch voor dit boek. De enige remedie is loslaten en jezelf laten meedrijven met het leven van James. Het boek behelst in principe feitelijk maar een korte periode in zijn leven, maar daarin komt zijn levensverhaal wel nadrukkelijk naar voren.

James komt mij in eerste instantie voor als een lamlendige dertiger (ondanks zijn interesse in muziek en literatuur, onder andere van schrijvers waarvan ik nog niet had gehoord). Later komt daar bij verwend en verwaarloosd tegelijk. Een beetje een oudere uitvoering van Jonathan Meredith in Jonathan, laat je niet kisten en Jonathan wat zag je in die zomernacht? Jonathan is afkomstig uit een gegoede familie, kan alles krijgen wat zijn hartje verlangt (hoewel met name zijn moeder wel het een en ander van hem verwacht) en wordt door zijn ouders voor zijn verdere ontwikkeling naar een kostschool “verbannen”.

       
Deze boeken van de Engelse schrijfster K.M. Peyton (uitgegeven bij Querido), destijds gekocht  bij Boekhandel Miverva in Amsterdam, horen nog steeds tot mijn favoriete jeugdboeken. Het verschil tussen James en Jonathan is echter wel dat Jonathan door omstandigheden zich gedwongen voelt tot handelen (waardoor hij tegen wil en dank toch een stoere jongeling wordt), terwijl bij James een zekere mate van passiviteit blijft overheersen. Desondanks kreeg ik een zwak voor James en raakte ik steeds meer geïnteresseerd in zijn manier van denken en leven.

Ik heb nog niet eerder werk van Maartje Wortel gelezen, dus kan ik niet zeggen of zij zich als schrijfster met dit boek verder heeft ontwikkeld. Maar als haar eerdere en toekomstige werk van een vergelijkbaar niveau is, dan ben ik van mening dat wij er in Nederland weer een bijzonder talent bij hebben. IJstijd is geen spannend boek en toch is het haast onmogelijk om het weg te leggen. Het begint redelijk neutraal, af en toe zelfs wel eigentijds komisch. Dan komt er een donker middengedeelte, met name ook hoe het komt dat Marie verdwenen is uit het leven (van James). En dan is er een slot waarin ik toch een sprankje positiviteit bespeurde. Het is typisch zo’n boek waarvan je net na het uitgelezen te hebben, nog niet goed weet wat je er uiteindelijk van vindt. Misschien is een kenmerk van een goed geschreven roman juist dat de impact van het gelezene zich pas na verloop van tijd echt manifesteert. Ik houd van dat soort boeken en IJstijd hoort daarbij.

Tot slot toch nog even terug naar de tekst op de achterkant. Daar staat dat IJstijd een geestige, ontroerende en slimme roman is over de liefde, over literatuur en over identiteit. Treffender kan ik het niet zeggen. Ik mocht deze roman lezen in het kader van de boekbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur. Wat een voorrecht om dit boek door de uitgever De Bezige Bij kosteloos ter beschikking te krijgen. Dit boek is een echte aanrader. Ga gauw naar een goed gesorteerde boekhandel of vraag er naar bij je plaatselijke openbare bibliotheek!

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Meer blogs lezen over IJstijd? Klik dan HIER.