Ik heb het druk, erg druk. Of ik maak mij druk, te druk. Hoe dan ook, de laatste tijd heb ik bar weinig gelezen en navenant nog minder geblogd. Het lezen komt er simpelweg niet van. Er ligt een stapeltje recensieboeken naar mij te loeren, stuk voor stuk interessante boeken, maar op de een of andere manier komen ze niet van die stapel af. En mijn beproefde methode om het lezen weer op gang te krijgen, namelijk met een spannende thriller of een echte feelgoodroman, wil dit keer ook niet helpen. Want er is maar weinig tijd en die wil ik zo goed mogelijk besteden, dus ligt “een tussendoortje” niet voor de hand. Al dat wikken en wegen leidt er uiteindelijk toe dat ik nauwelijks iets (uit)lees.

En juist op het moment dat ik dacht: “laat alles ook maar, het wil niet en het lukt niet en ik ga mijzelf niet dwingen, want lezen moet het synoniem blijven van plezier”, juist op dat moment sloeg ik de verhalenbundel Mens vs. Natuur open. Een bundel van twaalf bizarre verhalen van de hand van Diane Cook, mooi vormgegeven in een uitgave van Meridiaan Uitgevers.

Een waarschuwing is hier wel op zijn plaats: het is in ieder geval onmogelijk om maar één verhaal te lezen. Als je eenmaal de smaak van haar schrijfstijl te pakken hebt (en dat duurt echt niet lang!), kun je niet anders dan de hele bundel willen lezen. Zowel qua schrijfstijl als qua inhoud is dit één van de meest indrukwekkende publicaties die ik de laatste tijd gelezen heb. En bij elk nieuw verhaal stonk ik er weer in: het verhaal begint redelijk “normaal”, voortkabbelend, het zou kunnen gaan om je buurman of een collega. En dan opeens, in no-time, zit je in een bizarre, onwerkelijke, beangstigende situatie en ontsnappen is geen optie. Het is niet eng in de zin van horror of sommige fantasy, het enge zit er in dat je voortdurend het gevoel hebt dat dit morgen zomaar in het echt kan gebeuren.

Het zijn twaalf absurde en bizarre verhalen. In elk verhaal is er sprake van strijd, mens tegen natuur maar zeker ook mens tegen mens en mens tegen zichzelf. En ik merkte bij mijzelf dat ik voortdurend werd heen en weer geslingerd tussen empathie en antipathie jegens de hoofdpersoon in elk afzonderlijk verhaal. Want hoe oordeel je over een persoon die zich in zijn eigen huis verstopt in een periode dat de wereld overstroomt. Hij heeft genoeg te eten en te drinken en zorgt er angstvallig voor dat niemand uit het overvolle buurhuis bij hem terecht komt. Eigen belang gaat voor groepsbelang. Maar als dan blijkt dat de groep juist doordat het een groep is, veel sterker blijkt in overleven, wat dan? Hoe moet de eenling dan handelen?

En wat doe je als er een vreemd, alles vermorzelend monster in jouw kantoorpand rondwaart? Ga jij je collega’s helpen om te vluchten of maak jij jezelf als eerste uit de voeten? En als jij als tienjarige jongen overbodig blijkt te zijn? Stap jij dan zonder morren in de Stortkoker? En ga zo maar door. De thema’s liegen er niet om.

Maar bovenal maakt deze bundel indruk door het schrijverstalent van Diane Cook. Een soepel lezende schrijfstijl met mooie beeldspraak en prachtig geconstrueerde zinnen. Een genot om te lezen, ondanks de steeds vreemder en extremer wordende en agressievere verhalen. Ik moest wel af en toe even naar adem happen en het adrenalineniveau laten dalen. Zo bijzonder en bij elk verhaal had ik zoiets: dit moet ik nog eens lezen. Er is het voortdurende gevoel dat er nog veel meer uit de verhalen te halen is. Die extra dimensie vind ik uitermate aantrekkelijk.

Ik mocht deze bundel lezen als “toetje” op het afgelopen lees- en blogseizoen van de leesclub Een perfecte dag voor literatuur. Hartelijk dank voor de uitgever voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar, maar ook grote dank voor het uitgeven. Het is ook typisch een bundel om weer eens nadrukkelijk stil te staan bij de rol en de invloed van een vertaler. Volgens mij kan een vertaler echt het verschil tussen “wel aardig” en “subliem” maken. Ik vind dat Kees Mollema er zeker voor gezorgd heeft dat ik een optimale leeservaring had. Dus vertaler, chapeau!

Over elk verhaal is het een en ander te vertellen, maar natuurlijk is mijn advies dat jij zelf deze bundel moet lezen :). Bij het eerste verhaal (over een vrouw die weduwe is geworden, al haar bezittingen heeft moeten inleveren en nu in een tehuis moet wachten op een nieuwe partner) moest ik terugdenken aan de roman Het verhaal van de dienstmaagd van Margaret Atwood (Prometheus). Deze roman is van een al wat oudere datum, maar de inhoud is nog springlevend. In een totalitair regime leven mannen en vrouwen volgens strakke regels en duidelijke, afgebakende groepen. Elke groep heeft een eigen opdracht en het hele leven staat in het teken van die opdracht. Beklemmend, absurd en realistisch tegelijk. Knap geschreven.

Door dit soort boeken en verhalenbundels weet ik weer waarom ik zo van lezen hou. Gelukkig heb ik binnenkort vakantie. Eens even flink bijslapen en ontspannen, dan komt het vast allemaal weer in orde. En dat is meer dan de hoofdpersonen van Diane Cook en Margaret Atwood kunnen zeggen.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo