Tja. Daar zaten we dan. De leden van de boekenbloggersleesclub Een perfecte dag voor literatuur keken elkaar een beetje beteuterd aan. Figuurlijk gesproken, want zo vaak zien wij elkaar niet “in het echt”. Door pure overmacht was het dit keer niet mogelijk om het te bespreken boek op tijd bij ons te krijgen. Maar een (boeken)blogger heeft altijd wel wat te vertellen, dus na wat heen en weer brainstormen ontstond het idee om “literair te apenkooien”. We doen vandaag allemaal een greep in ons zogenaamde Prioriteitenkabinet. In het Prioriteitenkabinet staan boeken die al veel te lang stof staan te vangen, boeken waarvoor je maar steeds geen tijd weet te vinden, boeken die net buiten de eigen comfortzone liggen en ga zo maar door. Zelfs blindelings grabbelen is een garantie voor een bijzondere leeservaring. Met andere woorden: vandaag gaan we allemaal “los”!

Grabbelen was dit keer niet nodig. Voor mij stond als snel vast welke boek uit de boekenkast zou komen. Al vanaf het allereerste moment dat ik mijn lief leerde kennen, zei hij op de (zeldzame) momenten dat ik even niet wist wat ik zou gaan lezen, dat ik toch echt Niels Holgersson’s wonderbare reis van de Zweedse schrijfster Selma Lagerlöf eens moest oppakken. En op de een of andere manier was dat er nog nooit van gekomen. Beïnvloed als ik was door (in mijn ogen) lelijke animatieseries en tekenfilmpjes over het ventje op een gans, had ik grote aarzeling om het toch niet superdunne boek te lezen.

Het boek staat in een prachtige ouderwetse uitvoering in onze boekenkast. Echt zo’n exemplaar dat je bijna niet durft te pakken uit angst dat je het beschadigt of dat het door ouderdom uit elkaar valt. Maar niets is minder waar. Dit boek komt uit de tijd dat er nog volop mooi, stevig papier werd gebruikt, waarbij de pagina’s vakkundig zijn ingebonden in een hardcover omslag. De omslag is simpel zwart met goudkleurige letters. Deze uitgave is de 5e druk door H.J.W. Becht, in de vertaling door Margaretha Meijboom. Het is even wennen aan de dubbele o in woorden als zo(o) en de -sch in bijvoorbeeld mens(sch), maar eigenlijk voegt dat ook iets toe aan de sfeer van het verhaal. Inmiddels wordt deze roman, die gerekend wordt tot de klassieke kinder- en jeugdliteratuur, uitgegeven bij Gottmer Uitgevers Groep, aangezien Becht Uitgeverij een aantal jaren geleden in deze uitgeversgroep is opgegaan. In de meer recente versies van de avonturen van Niels Holgersson staan vaak tekeningen van Anton Pieck. In onze uitgave is daar nog geen sprake van.

Overigens kwam deze roman voor het eerst begin vorige eeuw op de markt. Het schijnt dat de oorspronkelijke bedoeling was om de kinderen spelenderwijs de aardrijkskunde van Zweden te leren, maar mijn indruk is dat er toch ook een behoorlijk gehalte moraliteit om de hoek komt kijken, niet in de zin van het “beschuldigende vingertje” maar juist in de betekenis van aanzetten tot nadenken over eigen gedrag en opvattingen. Het verhaal zal wel zo’n beetje bekend zijn: een akelig jongetje wordt betoverd tot een kabouter. Hij vlucht weg op de rug van een tamme gans, die na enige aarzelingen en testen wordt opgenomen in  een groep wilde ganzen. Deze groep reist door Scandinavië en tijdens deze tocht maakt Niels allerlei avonturen mee. Niels Holgerssons wordt tijdens deze reis trouwens Duimelot genoemd, nu hij zo’n klein mannetje is geworden. En langzaam maar zeker begint het tot hem door te dringen wat hij zijn ouders en zijn omgeving al die jaren heeft aangedaan. Hij begint te begrijpen dat een andere houding en levensinstelling tot een prettiger gevoel leiden.

Het is een sprookjesachtig verhaal, opgebouwd uit een heleboel kleinere verhaallijnen, waarbinnen nog weer andere verhalen worden verteld en doorgegeven. Die gelaagdheid en de af en toe bijzondere niet-chronologische volgorde van de verhalen, maken dat je wilt blijven lezen.

Verpakt in schitterende beschrijvingen van de omgeving en de gebeurtenissen stelt de schrijfster grote thema’s aan de orde. Lotsverbondenheid, dilemma’s over het kiezen tussen twee kwaden, een gedane belofte gestand doen, vrienschap. Vul maar in. Met recht een klassieker. En ik neem het stokje van mijn lief graag over om iedereen aan te sporen dit boek eens te lezen. Nee, niet “eens”. Dit is echt zo’n boek dat je meerdere keren in je leven moet lezen. Elke keer zul je weer versteld staan van de mooie schrijfstijl, de menselijke trekjes van dieren, kabouters en mensen en de diepgang die verborgen zit in de avontuurlijke insteek van de reis van Holgersson.

Zelf heb ik als kind ooit van mijn ouders een prachtige uitvoering van Christuslegenden van dezelfde schrijfster gekregen. Rondom kerst komt dit boek toch weer even uit de boekenkast, net zoals Het Mysterie van Jostein Gaarder en A Christmas Carol van Charles Dickens. Niet dat ik deze boeken dan ook echt elk jaar lees, hoor. Welnee, het hoort simpelweg bij mijn eigen binnenshuis-ritueeltje in december. Ik kan al van een boek genieten door er naar te kijken en er over te mijmeren 🙂

Het boek dat voor vandaag in de planning stond, is trouwens De linkshandigen van Christiaan Weijts (de Arbeiderspers). Inmiddels is de nieuwe blogdatum vastgesteld op 3 maart a.s. Als je mijn blog via wordpress, bloglovin of facebook volgt, dan mis je geen enkele update!

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Nieuwsgierig naar hoe de andere bloggers invulling aan het apenkooien hebben gegeven? Kijk dan HIER.