Vandaag* is het 8 oktober. Die datum is in mijn omgeving (regio Alkmaar) elk jaar weer een belangrijke feestdag omdat dan Alkmaars ontzet wordt herdacht. Op 8 oktober 1573 wist de stad Alkmaar de wekenlange belegering door de Spanjaarden in het kader van de Tachtigjarige oorlog te overwinnen. In Alkmaar is een actieve vereniging aanwezig die er voor zorgt dat elke volgende generatie kennis kan nemen van dit in historisch opzicht belangrijke verleden van de stad. Als geboren en getogen Amsterdammer sta ik overigens liever niet te lang stil bij de positie die “mijn” stad destijds heeft ingenomen. Amsterdam schijnt namelijk niet veel moeite te hebben gehad om te kiezen voor de Spaanse kant van de oorlog.

Een totaal andere situatie was gaande in Haarlem. Deze voor de Spanjaarden belangrijke stad in Noord-Holland heeft zwaar te lijden gehad onder het beleg van het Spaanse leger, onder aanvoering van Don Frederick, de zoon van Fernando Álvarez de Toledo, de Hertog van Alva. De Tachtigjarige oorlog vind ik een heel interessant en tot de verbeelding sprekend gedeelte van onze vaderlandse geschiedenis. Daarom was ik ook erg benieuwd naar het boek Kenau van Tessa de Loo (Arbeiderspers). Het kwam mooi uit dat dit boek ook op het leeslijstje van mijn leesclub-in-real-life stond.

In deze roman staat uiteraard Kenau centraal, voluit Kenau Simonsdochter Hasselaer. Op basis van de waargebeurde en bekende feiten heeft de schrijfster haar versie van het verhaal van deze bijzondere vrouw gegeven. Ik weet eerlijk gezegd niet in hoeverre zij nog zelf de vrijheid had echt haar draai aan deze geschiedenis te geven. Het boek is namelijk gebaseerd op het filmscript voor de gelijknamige, inmiddels verschenen, film. Wellicht was het filmscript heel begrenzend voor haar artistieke mogelijkheden. Dat laatste zou mij niets verbazen en zou voor mij in ieder geval gedeeltelijk verklaren waarom dit boek mij niet heeft weten te “pakken”.

De hoofdstukken over de werkelijke geschiedenis waren goed te lezen en interessant, maar verder miste ik diepgang in de uitwerking van de karakters van de (hoofd)personen. Het lijkt mij dat een oorlogssituatie zowel in groter maar zeker ook in kleiner verband heel veel spanning en emoties teweeg brengt. Hoewel deze gevoelens wel worden benoemd, is er verder geen ruimte voor. Elke keer als er emotie om de hoek kwam kijken, hoorde ik in gedachten de filmregisseur roepen dat het weer tijd voor actie was. Het grote publiek moet zelf maar bedenken hoe de situatie zou aanvoelen.

Als het gaat om een spannend verhaal met hier en daar wat romantische trekjes en tegen een historische achtergrond, geef mij dan maar de geweldige jeugdboeken van Thea Beckman, uitgegeven bij Lemniscaat. Ik kan ook nu nog genieten van bijvoorbeeld Stad in de storm (met de tornado van Utrecht in 1674) en de briljante trilogie Geef mij de ruimte!, Triomf van de verschroeide aarde en  Het rad van fortuin (met als historische setting de Honderdjarige oorlog tussen Frankrijk en Engeland).

De geschiedenis van Kenau, als onderdeel van de Tachtigjarige oorlog, had een mooie aanleiding kunnen zijn om de toenmalige maatschappij onder de loep te nemen. Destijds waren de standsverschillen niet subtiel, maar keihard merkbaar op straat, om nog maar te zwijgen over de manier waarop mannen over vrouwen dachten. De ontwikkeling in het christelijk geloof, waarbij een steeds duidelijker verschil tussen het katholicisme en de protestantse geloofsovertuiging zichtbaar werd, heeft een grote invloed gehad op de ontwrichting van de maatschappij. Het is voor mij onbegrijpelijk dat een religieuze overtuiging tot zo veel geweld en gruwelijkheden kan leiden. In de roman Kenau komt dit voor mij te erg als een feit, een vaststaand gegeven, voorbij.

Naar alle waarschijnlijkheid is mijn eigen hooggespannen verwachting dan ook de reden dat ik een beetje ontzet ben over deze roman. Ik heb echter van vele anderen gehoord dat zij hebben genoten van de film en/of het boek. Dus laat mijn ervaring jou vooral niet weerhouden van het zelf lezen van dit boek. Zeker als je geïnteresseerd bent in geschiedenis, mag je dit boek niet zo maar links laten liggen.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

* Vandaag uiteraard in de zin van: de dag dat deze blogpost online komt 😉

Op donderdag 23 oktober a.s. wordt Kenau besproken in mijn leesclub. Op mijn facebookpagina zal ik kort verslag geven van de mening van mijn clubgenoten.