Ik weet niet hoe het jou vergaat, maar ik heb in deze bijzondere corona-tijd nog steeds moeite om mij voor langere tijd te concentreren op een boek. Ik heb nog een flinke stapel prachtige recensieboeken klaarliggen, maar het wil maar niet lukken mij echt ertoe te zetten om te lezen (wetende dat er daarna een blogpost over moet volgen). Daarom ben ik een beetje om die stapel aan het heen lezen 😉 In mijn boekenkasten en op mijn e-reader staat nog genoeg om te lezen en daarmee de zinnen te verzetten. Zo hoop (en verwacht) ik wel weer in een modus te komen voor de andere boeken.

Door deze omcirkelende bewegingen heb ik onlangs twee boeken gelezen die toevalligerwijs beide via een Hebban-actie in mijn bezit zijn gekomen. Tussen de verhaallijnen zijn overeenkomsten zijn te zien, terwijl de uitwerking in het ene boek totaal anders is dan in de andere roman.

Allereerst was daar het e-book Je bent jong en je rouwt wat van  journaliste Lisanne van Sadelhoff (Das Mag). Dit is het persoonlijke verhaal van de schrijfster over het ziek worden van haar moeder, haar overlijden en de periode daarna. Er was vooraf uitdrukkelijk gesteld dat het geen handleiding voor rouwverwerking zou zijn, maar juist daardoor had ik toch verwacht dat er meer “tips & trucs” in zouden staan. Door het relatief vroege overlijden van mijn eigen moeder heb ik altijd wel belangstelling voor verhalen van anderen in vergelijkbare situaties. Daar zit ook meteen de kneep, want eigenlijk is geen enkele situatie rondom het overlijden van een naaste vergelijkbaar. En ik denk dat de impact ook nog weer eens verschilt of je een tiener bent (zoals ik toen was), een midden-twintiger of -dertiger of nog wat ouder.

Van Sadelhoff heeft een aantrekkelijke invalshoek gekozen om haar verhaal te vertellen. Een ieder die ooit een dierbare heeft verloren, kent het scala aan goedbedoelde clichés die dan worden uitgestort. Van Sadelhoff gebruikt deze clichés als titels voor de diverse (vele, maar korte) hoofdstukken en laat dan aan de hand van haar werkelijkheid zien waarom een cliché zowel niet als uiteindelijk toch juist wel klopt. Het is knap hoe zij alle pieken en dalen in haar emoties beschrijft, het onmetelijke verdriet, het onvermogen om het verdriet een plaats te geven, het ongemakkelijke gevoel om te werken en te leven in een wereld die gewoon blijft doordraaien en de vertwijfeling dat niet iedereen rouw op dezelfde manier of in hetzelfde tempo verwerkt. Maar wat mij in de tegenwoordige tijd het meest opviel, is het voortdurend onderdompelen van de schrijfster in grotere mensenmassa’s, zij rent voor mijn gevoel van het ene feestje naar het andere, van de ene bijeenkomst met vriendinnen naar de volgende. Dit beeld past bij haar levensfase, maar ik kreeg het er gewoon plaatsvervangend benauwd van om dit te lezen in de tijd dat onze eigen huidige wereld steeds meer in de “intelligente lockdown” terecht kwam.

Hoe anders de verwerking van ervaringen door hoofdpersoon Lin uit Hawaï 2000 van Heidi Koren (Uitgeverij Vrijdag)! Dit e-book was onderdeel van de adventskalenderactie 2019 van Hebban. Ik heb al lang geleden met mijzelf afgesproken dat ik alleen maar meedoe met acties of gratis (e-)books als ik ook daadwerkelijk geïnteresseerd ben in de inhoud. Ik was echter volledig kwijt waarom ik Hawaï 2000 had binnengehengeld en de omschrijving hielp mij niet veel verder. Het zou gaan over psychotherapeute Lin die zelf na de zware periode rondom het overlijden van haar moeder, in een depressie/burnout terecht komt. De relatie met haar ouders (al heel lang van elkaar gescheiden) is/was overigens niet om over naar huis te schrijven. In de loop van het boek wordt het hoe en waarom steeds duidelijker.

Lin heeft met het geld uit de erfenis van haar moeder een nieuwe bank gekocht (precies, dat is dus de Hawaï 2000), maar de bank belandt (met behulp van de buurman) op de veranda omdat hij te groot is om zomaar door de deur naar binnen te tillen. Op hetzelfde moment wordt als een pakketje de zieke (dementerende) vader van Lin bij haar huis afgezet. Zij wil hem niet in huis, dus wordt de nog in noppenfolie ingepakte bank en de veranda zijn nieuwe leefomgeving.

Dit alles zou kunnen leiden tot een hilarisch verhaal met uiteindelijk een “eind goed, al goed”. Maar dan heb je het flink mis. Ja, er zit genoeg humor in, maar verder is het een zeer sterk geschreven in- en intriest verhaal. En tegelijk zeer de moeite waard. Koren weet schijnbaar moeiteloos meerdere dimensies te verwerken in ogenschijnlijk alledaagse dingen. Haar schrijfstijl is trefzeker en kernachtig minimalistisch. Uitweiden is niet nodig, door haar krachtige analyses en verwoording van details weet je als lezer precies hoe de situatie is. Uit de manier waarop zij uitwerkt hoe het oorspronkelijke gezin (met ook nog een jongere zus van Lin) functioneerde (of beter gezegd: disfunctioneerde) en hoe de levens verder uit elkaar lopen met af en toe nog weer een raakvlak, blijkt een sterk ontwikkeld gevoel voor nuances, ook in menselijke relaties.

De veranda is het hoofdtoneel van dit boek. Daar wordt koffie gedronken, daar wordt gegeten, daar wordt door vader geslapen. Het voelde bijna alsof dit al het “nieuwe normaal” was, op voldoende afstand van elkaar, maar toch in een groeiend bewustzijn van elkaars aanwezigheid.

Het blijft bijzonder dat een zo triest verhaal toch zo’n fijne leeservaring kan opleveren. Blijkbaar zit dat niet (alleen maar) gekoppeld aan de inhoud, maar met name ook aan de manier waarop een schrijver het ons weet voor te schotelen. Dit soort romans blijven voor mij de lichtpuntjes in deze bijzondere tijd.

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

#staysafe #staystrong #blijfbinnen #houvol