Woensdag, oh schoonste dag der dagen!
’s Morgens nog een halve week,
’s Middags nog maar twee dagen.

Een oude bekende uitspraak (hoewel het vroeger over de donderdag ging, in de tijd van de zesdaagse werkweek). De jonge Vlaamse auteur Mathijs Duyck heeft een roman geschreven die deze dag, Woensdag, als titel heeft (WPG Uitgevers). Want op een bepaalde woensdag gaan de (ex)vrienden Fred en Marjan een parachutesprong maken. Zij hebben deze mogelijkheid cadeau gekregen van hun gemeenschappelijke vrienden op een gedenkwaardige Oudejaarsavond. Vanaf het allereerste begin is duidelijk dat het een sprong met fatale afloop is.

Ik las deze roman op het moment dat ik te horen kreeg dat mijn 22-jarige nichtje voor haar ogen een vriendje tijdens een stuntvliegtochtje te pletter zag neerstorten. Het gaf een nogal hol gevoel om een boek te beginnen met een vergelijkbare doodsoorzaak. Dat ongeluk had een hele nasleep en uiteraard heel veel vragen hoe het heeft kunnen gebeuren.

In Woensdag wordt vervolgens in drie delen uitgewerkt hoe de vriendengroep is samengesteld, welke grappen, grollen én ongemakken er zijn en hoe de onderlinge verstandhouding meer dan eens op de proef wordt gesteld. Het gaat hier om gebeurtenissen voor die woensdag met de onomkeerbare uitkomst. De nadruk ligt op Fred. Hij was een veelbelovende reclameman, maar merkte in de praktijk al snel dat creativiteit en originaliteit op een lagere prioriteit staan dan productiviteit. In combinatie met zijn karakterstructuur slaat hij steeds verder dicht en gaat hij overal en nergens aanwijzingen zien voor zijn falen en gebrek aan controle. Dit uit zich sterk in zijn relatie met Marjan, zijn jeugdliefde. Zij is een, in de waarneming van Fred, stille jonge vrouw, die haar eigen weg gaat. Fred krijgt meer en meer de indruk dat zijn weg en haar weg niet meer gelijk op gaan. Uiteindelijk besluit hij dan ook bij haar weg te gaan. Besluiten is niet echt het goede woord, Fred heeft meer het gevoel dat hij niet anders kan.

Met die beslissing komt hij in een neerwaartse spiraal terecht, waarbij hij er ook elke stap meer van overtuigd raakt dat Marjan niet alleen maar weg moet uit hun relatie, maar dat zij voor hem helemaal weg moet, eens en voor altijd.

De manier waarop de “vrienden” met elkaar omgaan en hoe zij elkaar bejegenen vertaalden zich naar mijn mening (te) vaak in flauwe, ongemakkelijke situaties. Gelukkig herken ik dit niet in mijn eigen leven, maar ik vraag mij ondertussen wel af of deze extremiteiten meer bij Vlaamse auteurs voorkomen dan bij Nederlandse. Bij het eenrichtingsspoor van Fred heb ik moeten terugdenken aan Hofman, hoofdpersoon in de roman Verman je van Filip Rogiers (Uitgeverij Polis), ook een Vlaamse schrijver. Ook Hofman kwam door eigen handelen, karakter en andere ontwikkelingen volkomen buiten de maatschappij te staan. En die ontwikkelingen leiden, helaas ook “in het echt”, onvermijdelijk regelmatig tot extreme beslissingen. Dat kan ik volgen, maar de manier waarop in beide boeken dit wordt onderbouwd en beschreven vind ik absoluut afwijkend van Nederlandse schrijvers. Heerlijk om zo aan het werk gezet te worden door een schrijver. Lezen geeft plezier, maar dat betekent niet dat lezen niet af en toe een ongemakkelijk gevoel kan en mag geven.

En dan komt deel vier, het laatste deel. Dit deel is van ná de parachutesprong-woensdag.Het kwam op mij over alsof ik plotseling in een ander boek was begonnen, ook al waren de personages en de setting gelijk. Deels komt het omdat het in dit deel draait om de voorstelling die Hans, één van de vrienden en standup-comedian, geeft. Attributen op het toneel zijn scherven glas, een treinspoor en een parachute. Hij neemt op geheel eigen wijze zijn publiek mee in de levensverhalen van een aantal personen. Voor de goede verstaander/de vrienden is het niet moeilijk om te begrijpen om wie het gaat. Ieder voor zich heeft herinneringen aan de voorvallen die Hans in de monoloog heeft verwerkt. Dit geeft een aparte gelaagdheid aan dit deel en maakt ook veel meer duidelijk.

Waarom het verder lijkt alsof het om een ander boek gaat, is dat er naar mijn idee veel meer diepgang, menselijkheid en filosofie naar voren komt. De vrienden worden meer mens, met alle nukken en eigenaardigheden die mensen nu eenmaal hebben en oplopen. Ik hoop eerlijk gezegd dat de schrijver in toekomstig werk deze toon en inslag verder gaat gebruiken en uitwerken. Zonder deel 4 had ik het boek waarschijnlijk “wel aardig” gevonden. Mét deel 4 stijgt het een stuk hoger op mijn ladder van mooie leeservaringen! Ik zou dat graag nader willen toelichten, maar dat is bijna niet mogelijk zonder veel prijs te geven. Woensdag is zeker geen thriller, maar ik kan wel verklappen dat ik letterlijk op de (één na) laatste pagina totaal verrast werd. Ik heb daarna teruggebladerd naar het begin en kan alleen maar constateren dat dit boek heel knap in elkaar steekt.

Er is aandacht besteed aan de uitstraling van het boek. De naar beneden buitelende letters van de titel passen goed bij de inhoud. Ik heb wel even om mijzelf moeten lachen. Over het algemeen ben ik namelijk vrij zuinig op mijn boeken. Als ik wel eens een boek uitleen, krijg ik regelmatig de opmerking dat ik blijkbaar zelf dat boek nog niet heb gelezen, want het ziet er nog als nieuw uit. Dat is geen verdienste, maar een (onschuldige) persoonlijke afwijking. Bij Woensdag had ik af en toe de schrik dat ik een vlek op de voorkant had gemaakt. Bij nadere bestudering bleek het uiteraard om de parachutist te gaan 🙂

Veel leesplezier!

theonlymrsjo

Mijn dank gaat uiteraard weer uit naar de uitgever voor het beschikbaar stellen van een leesexemplaar.